Hani olur ya koşarsın ve bir mutluluk saran sonunda seni, hatta uzun süre gitmez o mutluluk… Peki bunun sebebi nedir gerçekten hiç merak ettiniz mi? Duymuşsunuzdur belki; buna Runner’s High da deniyor, yani bir tür koşunun kafayı güzelleştirmesi diyebiliriz.

Biz merak ettik ve sizin için kısaca biraz araştırdık, neden olur, nasıl olur diye:

Aslında en temelde Runner’s High insanların uzun süre ve mesafe koşmaları sonucunda oluşan antidepresan etkisi yaratan durumdur.

Peki bu durum neden olur sorusu bir süredir araştırılmış ve sebebinin ise endorfin olduğu genel kanı olmuştur. Hatta çevrenizde bunun sebebini sorduğunuzda genellikle endorfin cevabını alabilirsiniz, hatta ve hatta bazıları diğer hormonları da (serotonin, dopamin vs) sayabilirler, onlar zaten bu konuya çok hakim olmayan kulaktan duyma bilgileri kabul etmiş bireylerdir.

Ama bu bilginin, yani Endorfin’in Runner’s High etkisi yarattığı bilgisinin, fareler üzerinde yapılan bir deneyde doğru olmadığı değerlendirilmiştir. Tabii farelerle biz aynı mıyız diyebilirsiniz fakat uzun koşularda onların salgıladığı kimyasallarla bizim salgıladığımız kimyasallar aynı maddeler olunca, bu da durumun bundan kaynakladığını gösterdiği düşünülüyor.

Peki olayın detayına inersek eğer;

Vücut koşarken temelde bu etkiyi yarattığı düşünülen 2 kimyasalı salgılıyor:

– endorfin: stres ve ağrıyı gidermek için vücut tarafından salgılanan kimyasaldır.

– anandamide: vücudun doğal olarak ürettiği cannabinoid‘tir, yani marijuana‘nın etken maddesinin vücudun kendi üretilmesine denk kimyasaldır. Kısaca kafayı güzelleştiren asıl madde budur.

Yapılan bir çalışmada, Heidelberg Üniversitesi Tıp Fakültesi Merkez Ruh Sağlığı Enstitüsündeki araştırmacılar, endorfin ve endokannabinoidlerin (anandamide) çalışan tekerlekler üzerinde koşarken fareler üzerindeki etkilerini karşılaştırmıştır.

Sonucunda fareler, koşmayan farelere göre kafeslerinin iyi aydınlatılmış kısımlarında daha fazla zaman geçirmeye başlamışlar ve kısaca endişelerinden arınmışlar. Ayrıca tekerleğe takıldıktan sonra hiç koşmayan farelere göre ağrıya biraz daha tolerans göstermişler. Kısaca evet antidepresan bir etki gözlemlenmiş.

Tabii buraya kadar her şey normal, fakat makalenin temel amacı runner’s high’ın aslında hangi maddeden kaynaklandığını bulmak için, bu iki kimyasalın da salınımını tek tek kısıtlayan bir yola gitmeye karar vermişler. Her bir kimyasalın etkilerini ayrı ayrı ölçmek için araştırmacılar, farelere her birinin etkisini engelleyen ilaçlar vermişler. Endorfinleri engellediklerinde hiçbir şey olmamış, hayvanlar daha rahat ve ağrıya toleransları artmış. Ancak endokannabinoidlerin (yani anandamide’in) etkilerini engellediklerinde, farelerin davranışları koşmayan farelerde pek farklı olmamış, ışıkta durmamaya ve telaşlarının koşmayan farelerle aynı seviyede olduğu anlaşıldı.

Sonuç olarak aslında Runner’s High’ın temelde endorfinden değil, aslında anandamideten kaynaklandığını ortaya koymuşlar.

Tabii bu durum fareler için geçerli ve aynı kimyasalların bizlerin de salgıladığı düşünülürse muhtemelen aynı durum bizim için de geçerli olabilir sonucuna da çıkıyor. Kısaca uzun soluklu bir koşunun kafayı güzel yapmasının asıl sebebi: anandamide yani bir tür vücutun ürettiği marijuanadır.