OCR – Engel Parkuru Yarışı

“Bold Union” denilince akıllara sadece koşu sporu gelmemeli çünkü Bold ailesindeki arkadaşlarımız, koşunun yanında; bisiklet, yüzme, dalış, crossfit vb. daha birçok spor dalıyla ilgilenmektedir. İşte, ilgilendikleri bu sporlardan biri de son yıllarda belki duyduğumuz fakat ne olduğunu tam olarak bilmediğimiz, belki de adını dahi hiç duymadığımız yeni bir spor türü olan: “OCR” yani Türkçesiyle “Engel Parkuru Yarışı”.

Engel Parkuru Yarışı (OCR): Bir veya birden çok yarışmacının, yaya olarak ilerlediği bir parkurda, yarışı bitirebilmek için karşısına çıkan engellerin ve/veya çeşitli fiziksel zorlukların üstesinden gelmek zorunda olduğu bir müsabakadır. Bunu daha da açarsak; yarış temelde bazı engellerden oluşmaktadır. Bu engelleri aşabilmek için; güç, denge ve teknik beceri gerekmektedir. Parkur, engellere ilave ayrıca çamurla mücadele ve patika koşuları da içerebilir. Birçok engel, askeri eğitimde kullanılanlara benzerlik gösterir fakat OCR’deki engel sayısı askeri eğitimlerde kullanılan engellere nazaran bir hayli çoktur. Engeller arasında: duvarların üzerinden tırmanma, ağır nesneler taşıma, su kütlelerinin üzerinden geçme, dikenli tellerin altında sürünme hatta ateşin üstünden atlama bile vardır.

Bazı OCR’lerde ise neredeyse hiç koşu yoktur, engeller yarışa başladığınız an karşınıza çıkar ve yarış tamamen engellerden oluşur. Bazılarında ise birbirinize destek olarak ilerlemeniz gerekir. Çok yüksek duvarları birden çok kişinin yardımıyla çıkmaya çalışırsınız. Yani bir bakıma OCR takım oyunu haline gelebilir. Ayrıca bu engellerin bir kısmı güç gerektirirken bir kısmı da pratik ve teknik bilgi ile tecrübe gerektirir.

OCR TARİHİ

Her ne kadar yeni bir yarış türü gibi görünse de OCR’nin tarihsel temelinin 1800’lü yıllara kadar dayandığını söyleyebiliriz. Kavram olarak OCR’nin yani bir yarışmada engellerin kullanılmasının ise ilk kez Askerî Pentatlon Engel Koşusu’nda, ilk resmi kara tabanlı yarışlar ile Paris’teki 1900 Yaz Olimpiyat Oyunları’nda 200m Engel Yüzme’de karşımıza çıktığı görülmektedir. Özellikle Askerî Pentatlon Şampiyonaları’nda Türkiye’nin de dünya rekoruna imza attığı dönemler olmuştur ve bu yarış bir bakıma OCR’dir:

Tabii tarihe bakınca genellikle askeri amaçlı olduğundan ve takip etme kolaylığından dolayı tamamen bir pist üzerinde yapılan engeller mevcuttur. Fakat son dönemlerde OCR’nin içerisindeki engellerin bayağı değiştiğini ve arttığını söylemek yanlış olmaz. Askeri pentatlonda 5-10 arasında engel varken şu anda OCR dünyasındaki engelleri saymaya kalktığımızda 100’lere ulaştığını söyleyebiliriz. Bunun nedeni de engellerin tamamen yaratıcılıkla gelişebilen ve denemeler yapıldıkça yenileri eklenen bir yapı olmasıdır. Aşağıda ise bahsedilen günümüzdeki OCR’lerin askeri pentatlona göre ne kadar değiştiğini yukarıda video ile kıyaslayınca da anlayabilirsiniz. Ayrıca buraya tıklarsanız birçok engelin listelendiği web sayfasına ulaşabilirsiniz.

Şimdi gelelim günümüzdeki OCR’lere:

OCR TÜRLERİ

Son yıllarda popülerliği daha da artarak devam eden OCR’nin, UIPM Pentatlon Dünya Şampiyonası’ndaki 5 kategoriden biri olan biniciliğin yerine getirilmesi planlanmaktadır. Bu da OCR’nin spor dünyasında önümüzdeki dönemlerde adından daha da çok söz ettireceğini göstermektedir.

Olimpik şampiyonalardan ayrı olarak bölgesel veya ulusal birçok OCR’nin de düzenlediğini söyleyebiliriz. Dünyada en bilinen OCR’ler şu şekildedir:

• Rugged Maniac: 2010 yılında “Brad Scudder ve Rob Dickens” adında 2 avukat öncülüğünde başlatılan yarıştır. İlk yarış Ekim 2010’da Massachusetts, Southwick’te yapılmıştır. O zamandan beri Amerika Birleşik Devletleri’nde ve Kanada’da 24 şehre yayılmıştır. Rugged Maniac, 5 kilometrelik (3,1 mil) bir parkurda 25 engel içerir. Kısa mesafe olmasına rağmen içerdiği engel sayısının az olduğu söylemek güçtür. Engeller, tüm fitness seviyelerindeki insanlara hitap edecek şekilde tasarlanmıştır. Rugged Maniac, yarış dışında koşu, tüm gün süren bira, yemek, mekanik boğa binme, yetişkinlere uygun sıçrama evleri ve sponsor sergi stantları festivali gibi aktiviteleriyle sona ermektedir.

• OCR World/Europe Championship: “World Obstacle” tarafından düzenlenen ulusal, bölgesel ve uluslararası OCR’lerin isimleridir. Bu yarışmalar birçok ülkeden katılım sağlanarak çeşitli ülkelerde gerçekleştirilmektedir. Avrupa versiyonu, EOSF (European Obstacle Sports Federation) tarafından 2017 yılından beri düzenlenmektedir. Dünya versiyonu ise Adrian Bijanada  tarafından oluşturulmuş ve 2013 yılından beri düzenlenmektedir.

• Spartan Race: 2010 yılından beri dünyanın birçok ülkesinde düzenlenen OCR yarışıdır. Death Race adında (2005-2009) başka bir yarışın devamı olarak Joe Desena’nın öncülüğünde ortaya çıkan yarıştır. Kendi içerisinde birçok kategorisi vardır:
  • “Sprint” (20+ engel 5 km+),
  • “Super” (20+ engel 10-13 km+)
  • “Beast” (30+ engel 21km+).
  • “Ultra” (60+ engel 50km+),
  • “Hurricane Heat” (gece saatinde tamamen sürpriz içeren takım oyunu)

Spartan yarışının, OCR dünyasında en popüler yarış olduğunu söyleyebiliriz. Katılım oranı diğer OCR yarışlarına göre daha fazladır. Tabii ki bu popülerlik yarışın herkese hitap edebilmesi için mesafeye ve engel sayısına göre birçok parçaya ayrılmasına sebep olmuştur. Tabii bu yarışın içinde sadece parkur çeşitleri değil, kendi içinde de zorluk seviyeleri vardır. Bu zorluk seviyeleri: yarış yükseltisi, yükselme, toprak yapısı ve bölge iklimine göre derecelendirilir. Aşağıda basitçe grafiksel olarak örneklendirmiştir:

Zorluk seviyesi yeşilde kolay, kırmızıda zor olacak şekilde renklendirilmiştir. Bir gerçek örnek olarak Spartan Andorra’nın parkur puanlamasına baktığımızda;

şeklindedir. Görüldüğü üzere tüm zorluk seviyelerinde en üst seviyedir. Kısaca bu yarışı düşünürseniz işinizin çok kolay olmayacağını söyleyebiliriz. Bir de bir üstteki zorluk seviyesine kıyasla sağ üst tarafta “Max Race” ifadesi göze çarpmaktadır. Bu da eğer zorluk seviyesi herhangi 2 kategoride en üstte ise (kırmızı) bu yarışlara Max Race adı veriliyor.

Spartan, OCR World/Europe Championship ve Rugged Maniac dışında birçok OCR’nin de dünyada yapıldığı söyleyebiliriz: Tough Mudder, Warrior Dash, Chakravyuh Challenge, Tough Guy vb. yarışlar ilk karşınıza çıkabilecek diğer OCR’lerdir. Bunların birçoğu 2010 yılı ve sonrasında ortaya çıkan yarışlardır. Aslında düşününce OCR’nin dünya genelinde de çok eski bir tarihi yoktur. Hatta, OCR’ye ait federasyon World Obstacle‘ın (kurumsal adı Fédération Internationale de Sports d’Obstacles [FISO]) 2014 yılında kurulmuş olması da OCR tarihinin çok eskiye dayanmadığını ayrıca göstermektedir. Bu federasyonun çalışma alanları arasında Ninja, OCR, Macera Yarışı (AR) bulunur ve merkezi İsviçre’dir. Dünyadaki birçok OCR yarışını düzenleyen gruptur ve bu yarışlar arasında Spartan, Tough Mudder, Ninja World Championships vb. de bulunmaktadır.

Türkiye’de ne yazık ki OCR kategorisine girebilecek pek bir yarış yoktur. Yarışma olarak küçük çaplı da olsa 2020 yılında başlayan OCR sayılabilecek Wilderness Athletic Cup vardır. Bu yarışa göz attığınızda küçük çaplı bir OCR olduğunu söyleyebiliriz.

Umarız bu tarz yarışları ülkemizde daha çok görme ve tabii ki katılma fırsatımız olur. Dünyadaki yayılma hızını göz önüne aldığımızda bu tarz yarışların Türkiye’ye gelmesi pek de zaman almayacak gibi görünüyor.

Eğer siz de hem koşmak, hem arkadaşlarınızla bir maceraya atılmak, hem de birçok engeli aşarak yarışmak istiyorsanız, belki de bu yarış tam size göre…